स्मार्ट बिल्डिंग तंत्रज्ञान: IoT, ऑटोमेशन आणि ऊर्जा कार्यक्षमता
23/11/2025महाराष्ट्रातील रिअल इस्टेट ब्रँडिंग आणि डिजिटल मार्केटिंग ट्रेंड्स
24/11/2025पोस्ट-कोविड-१९ काळात महाराष्ट्रातील स्थावर मालमत्ता (Real Estate) बाजारात खरेदीदारांचा आत्मविश्वास (Buyer Confidence) ८५% पर्यंत परत आला आहे, परंतु त्यांच्या गरजा आणि निर्णय प्रक्रिया स्पेस (Space), आरोग्य (Health), आणि पारदर्शकता (Transparency) यावर केंद्रित झाली आहे.
अ. जागेला सर्वोच्च प्राधान्य
- ३ BHK ची मागणी वाढली: 2025 मध्ये ३ BHK+ घरांची मागणी ७०% वाढली आहे, तर १ BHK ची मागणी ४८% ने कमी झाली आहे.
- कारण: संकरित कार्यप्रणाली (Hybrid Work Models) आणि कुटुंबासाठी अधिक आरामदायी जागेची गरज. पुण्यातील ट्रेंड: पुणे बाजारात ३ BHK फ्लॅटसाठी मागणी सातत्याने उच्च राहिली आहे, कारण ते Home Office आणि कुटुंबाच्या वाढीसाठी योग्य आहेत.
- पुण्यातील ट्रेंड: पुणे बाजारात ३ BHK फ्लॅटसाठी मागणी सातत्याने उच्च राहिली आहे, कारण ते Home Office आणि कुटुंबाच्या वाढीसाठी योग्य आहेत.
- WFH जागा: ७२% खरेदीदारांना समर्पित वर्क-फ्रॉम-होम (WFH) साठी जागा आवश्यक आहे. बिल्डर्स यासाठी स्टडी रूम (Study Rooms) आणि साउंडप्रूफिंग (Soundproofing) सारख्या सुविधा देत आहेत.
- बाल्कनी/टेरेस: ६५% खरेदीदारांसाठी मोकळी हवा आणि बाहेरची जागा (Balcony/Terrace) अनिवार्य बनली आहे.
ब. आरोग्य आणि जीवनशैली
- आरोग्य सुविधा: ६०% खरेदीदार जिम, जॉगिंग ट्रॅक आणि योग/मेडिटेशन क्षेत्रांसारख्या आरोग्य सुविधांना प्राधान्य देत आहेत.
- नैसर्गिक प्रकाश आणि वायुवीजन (Ventilation): क्रॉस-व्हेंटिलेशन आणि मोठ्या खिडक्या असलेल्या घरांना ५८% खरेदीदार सर्वोच्च प्राधान्य देतात.
- ग्रीन स्पेसेस: ६३% खरेदीदारांना ४०% पेक्षा जास्त मोकळ्या/हिरव्या जागेसह असलेले प्रकल्प आवडतात.
क. ठिकाण निवड
- उपशहरांचा उदय: ऑफिसच्या जवळच्या ठिकाणाऐवजी, आता उपनगरे (Suburban Surge) जसे की ठाणे, नवी मुंबई, आणि पुण्याचे वाघोली/तळेगाव येथे परवडणारी घरे (Affordability) आणि मोठी जागा (Space) मिळत असल्याने मागणी वाढली आहे.
- पुणे: $\text{IT}$ हब जवळचे खराडी, बाणेर, हिंजवडी हे अजूनही आकर्षक ठिकाण आहेत, मात्र २०२५ मध्ये या बाजारपेठेत १३% वाढ अपेक्षित आहे.
- लाभ: यामुळे ३०-४०% देखभालीच्या खर्चात कपात होते आणि उपकरणांचा ७०-९०% पर्यंत अपटाइम वाढतो.
अ. डिजिटल अप्रोच
- व्हर्च्युअल साइट व्हिजिट: ४५% खरेदीदार आता पहिल्यांदा व्हर्च्युअल टूर किंवा ३६०° व्हिडिओ वॉकथ्रू च्या माध्यमातून मालमत्ता शॉर्टलिस्ट करतात. यामुळे प्रत्यक्ष भेटीची संख्या २-३ पर्यंत मर्यादित झाली आहे.
- डिजिटल डॉक्युमेंटेशन: ई-केवायसी आणि ऑनलाइन करार मसुदा (Online Agreement Drafting) यांसारख्या पेपरलेस प्रक्रिया (Paperless Trend) वाढल्या आहेत.
ब. वाढलेली पारदर्शकता
- ड्यू डिलिजन्स (Due Diligence): ८५% खरेदीदार विकासकांचा (Developer) ट्रॅक रेकॉर्ड आणि आरईआरए (RERA) नोंदणी तपासण्यावर अधिक भर देत आहेत.
- आरईआरएचा प्रभाव: महा-रेरा (MahaRERA) मुळे प्रकल्प वेळेत पूर्ण करण्याची आणि निधीचा वापर योग्य प्रकारे करण्याची जबाबदारी (Accountability) वाढली आहे. यामुळे खरेदीदारांचा आत्मविश्वास लक्षणीयरीत्या वाढला आहे..
क. आर्थिक सावधगिरी
- जास्त डाउन पेमेंट: नोकरीच्या अस्थिरतेमुळे खरेदीदार ३०-४०% पर्यंत जास्त डाउन पेमेंट करण्यास आणि कमी कर्ज (Lower Loan Amount) घेण्यास प्राधान्य देत आहेत.
- कमी कार्यकाळ: दीर्घ मुदतीच्या कर्जाऐवजी (Long-Term Tenure) १५-२० वर्षांपर्यंत कर्जाचा कार्यकाळ ठेवण्यास पसंती आहे.
- पुणे बाजार: २०२५मध्ये पुणे बाजारपेठेत १३% वार्षिक वाढ अपेक्षित आहे, जी महाराष्ट्रात सर्वाधिक आहे.
- सवलत: PMAY सारख्या सरकारी योजना आणि पायाभूत सुविधांचा विकास (Metro, Ring Road) यामुळे खरेदीदारांना बाजारपेठ अनुकूल वाटत आहे.