Certified काम म्हणजे 40% जास्त वेतन!
23/11/202578% Buyers आता जास्त सावध!
23/11/2025
स्मार्ट बिल्डिंग तंत्रज्ञान: IoT, ऑटोमेशन आणि ऊर्जा कार्यक्षमता
Smart Building Technologies इमारतीचे कार्य, ऊर्जा वापर, आणि रहिवाशांचा अनुभव सुधारण्यासाठी IoT (Internet of Things), Building Automation Systems (BAS), आणि AI चा वापर करतात. यामुळे व्यावसायिक इमारतींमध्ये ३०-५०% पर्यंत कार्यान्वयन खर्च कमी होऊ शकतो.
IoT चे प्रमुख उपयोग
- Occupancy Sensors (उपस्थिती संवेदक): मोशन डिटेक्शन (PIR) संवेदकांचा वापर करून, खोल्या रिकाम्या झाल्यावर आपोआप दिवे आणि HVAC (Heating, Ventilation, and Air Conditioning) प्रणाली बंद केली जाते. यामुळे सुमारे ३०% ऊर्जा बचत होते.
- Smart Lighting: LED दिवे IoT नियंत्रणांशी जोडले जातात. नैसर्गिक प्रकाशावर (Daylight Harvesting) आधारित तीव्रता (Dimming) आणि वेळापत्रक (Scheduling) सेट करून ६०% पर्यंत वीज वापर कमी करता येतो.
- Energy Monitoring: रिअल-टाइममध्ये प्रत्येक उपकरणाचा वीज वापर ट्रॅक करून, विसंगती (Anomaly Detection) ओळखल्या जातात आणि ऊर्जा ऑप्टिमायझेशनसाठी सूचना मिळतात.
- Air Quality Monitoring (हवेची गुणवत्ता): CO2, PM 2.5/PM 10 आणि VOCs (Volatile Organic Compounds) पातळी मोजून, आवश्यकतेनुसारच वायुवीजन (Ventilation) प्रणाली कार्यान्वित केली जाते, ज्यामुळे ऊर्जा वाचते आणि हवामान स्वच्छ राहते.
अ. BAS ची प्रमुख कार्ये
- एकात्मिक नियंत्रण: HVAC, लाइटिंग, प्रवेश नियंत्रण (Access Control), अग्नी सुरक्षा (Fire Safety), आणि लिफ्ट्स यांचे एकाच प्लॅटफॉर्मवरून व्यवस्थापन.
- लाभ: ऊर्जा खर्च कमी करणे, देखभाल (Maintenance) Predictive (अंदाजित) करणे आणि रहिवाशांना सातत्यपूर्ण आराम (Comfort) प्रदान करणे. व्यावसायिक इमारतींमध्ये BAS मध्ये केलेल्या गुंतवणुकीचा परतावा ३-५ वर्षांत मिळतो.
- प्रोटोकॉल्स:BACnet आणि Modbus सारख्या प्रोटोकॉलचा वापर करून सिस्टीम एकमेकांशी संवाद साधतात.
अ. Smart HVAC
- HVAC सिस्टीम इमारतीच्या एकूण ऊर्जेच्या सुमारे ४०% वापरते.
- तंत्रज्ञान: VRV/VRF (Variable Refrigerant Flow), चिलर ऑप्टिमायझेशन, आणि मागणीनुसार वायुवीजन (Demand-based Ventilation).
- AI Integration: हवामान आणि उपस्थितीच्या अंदाजानुसार AI रिअल-टाइममध्ये तापमान समायोजित करते, ज्यामुळे ४०-५०% पर्यंत ऊर्जा बचत होते.
ब. रूफटॉप सौर ऊर्जा (Solar Photovoltaic)
- नेट मीटरिंग (Net Metering): महाराष्ट्रात Net Metering धोरण उपलब्ध आहे, ज्यामुळे अतिरिक्त वीज ग्रीडला विकता येते.
- बॅटरी स्टोरेज (Battery Storage): Lithium-ion बॅटरीचा वापर करून Peak Shaving (मागणी शुल्क कमी करणे) आणि सौर ऊर्जेचा साठा केला जातो.
क. Building Envelope (इमारतीचे आवरण)
- Insulation: बाह्य भिंती आणि छतावर थर्मल इन्सुलेशन (Thermal Insulation) वापरल्याने वातानुकूलन (AC) लोड ३०-४०% कमी होतो.
- Cool Roof : उच्च SRI(Solar Reflectance Index) कोटिंगचा वापर करून छताचे तापमान ५-७°C ने कमी केले जाते, ज्यामुळे AC लोडमध्ये २०% घट होते.
अ. ECBC 2025 (Energy Conservation Building Code)
- अनिवार्यता: 1,000 sq.m. किंवा त्याहून मोठ्या व्यावसायिक इमारतींसाठी ECBC अनिवार्य आहे.
- प्रमुख आवश्यकता:
-
- इमारतीचे आवरण (Envelope) कार्यक्षम असावे.
- HVAC प्रणालीची कार्यक्षमता (COP} > 3.2) असावी.
- LED लाइटिंग अनिवार्य.
- एकूण जोडलेल्या लोडच्या किमान १% नूतनीकरणीय ऊर्जा (Renewable Energy) स्त्रोतांचा वापर अनिवार्य.
ब. IGBC Green Building Certification
- स्मार्ट आणि ऊर्जा-कार्यक्षम तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास IGBC (Indian Green Building Council) मध्ये अधिक गुण मिळतात, ज्यामुळे इमारतीला Gold किंवा Platinum प्रमाणपत्र मिळण्यास मदत होते.