₹२.६७ लाखांची सबसिडी आणि मोफत आरोग्य सेवा!

नगरपालिका लाभ व अनुदानाच्या योजना (Municipal Schemes and Subsidies)

नगरपालिका (Municipal Corporation/Council) क्षेत्रातील नागरिकांसाठी केंद्र, राज्य आणि स्थानिक स्तरावरून विविध योजना राबवल्या जातात, ज्याचा उद्देश शहरी गरिबांचे जीवनमान उंचावणे आणि पायाभूत सुविधा सुधारणे हा आहे.

१. नागरी पायाभूत सुविधा व विकास योजना (Urban Infrastructure)

• नागरी वस्ती सुधारणा योजना :

  • झोपडपट्टी सुधारणा, पुनर्वसन व पुनर्रचना.

  • ड्रेनेज, पाणीपुरवठा, रस्ते, वीज यांची सोय.

  • BSUP (Basic Services to Urban Poor), IHSDP अंतर्गत सुविधा.

• अमृत योजना (AMRUT):

  • पाणीपुरवठा, मलनिस्सारण, हरित क्षेत्रे वाढवणे, शहरी वाहतूक सुधारणा.

  • नगरपालिकेला केंद्र व राज्यांकडून अनुदान मिळते.

• स्मार्ट सिटी योजना : ठराविक शहरांचा सर्वांगीण विकास (रस्ते, गार्डन, डिजिटल सेवा, CCTV, वायफाय).

• कचरा व्यवस्थापन योजनांतर्गत : घनकचरा व्यवस्थापन, ओला व सुका कचरा वेगळा करणारे प्रकल्प.

२. गृहनिर्माण योजना (Housing Schemes)

• प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY-Urban):

  • शहरी गरीबांना घर बांधण्यासाठी किंवा खरेदीसाठी आर्थिक सहाय्य.

  • लाभ: बँक कर्जावर २.६७ लाखांपर्यंत सबसिडी मिळते.

  • EWS / LIG (आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल/अल्प उत्पन्न गट) घरकुल प्रकल्प.

• नगरपरिषद / महानगरपालिका घरकुल योजना : झोपडपट्टी पुनर्वसन प्रकल्प (SRA), नगर वस्ती सुधार योजना द्वारे फ्री घरकुल किंवा अल्प दरात घर मिळते.

३. रोजगार, प्रशिक्षण आणि सक्षमीकरण (Employment & Empowerment)

• दीनदयाळ अंत्योदय योजना (DAY-NULM) / राष्ट्रीय नागरी आजीविका अभियान (NULM):

  • शहरी गरीबांना रोजगार व स्वयंरोजगार प्रशिक्षण.

  • शहरी भागातील गरीब, महिला, अल्पसंख्याक, दिव्यांग यांच्या स्वयंरोजगारासाठी मदत.

  • बचत गट तयार करणे, बँक कर्ज सवलती, व्यावसायिक प्रशिक्षण.

  • स्वतःचा उद्योग सुरु करण्यासाठी २ ते ५ लाखांपर्यंत कर्जावर सबसिडी.

• महिला व बालकल्याण योजनांद्वारे नगरपालिका लाभ : महिला बचत गटांना प्रोत्साहन व प्रशिक्षण.

• नगरपालिका स्वयंरोजगार उपक्रम : पथविक्रेत्यांना अधिकृत परवाने आणि छोटे हाट/स्टॉल लिलाव देणे.

४. आरोग्य आणि पोषण (Health and Nutrition)

• नागरी आरोग्य योजना:

  • शहरी प्राथमिक आरोग्य केंद्रे (UPHC) (प्रत्येक $25,000$ ते $50,000$ लोकसंख्येसाठी ).

  • मोफत तपासण्या व औषधे.

  • आरोग्य शिबिरे, लसीकरण मोहीम, स्त्रीरोग तपासण्या.

  • गर्भवती महिलांसाठी विशेष सेवा.

• नागरी गरिबांसाठी पंतप्रधान गरीब कल्याण अन्न योजना : स्वस्त दरात किंवा मोफत धान्य वितरण (राशन).

• अंगणवाडी सुविधा : गर्भवती व स्तनपान मातांना पोषण आहार आणि बालकांसाठी मोफत अन्न (लाडू, खिचडी).

५. सामाजिक सुरक्षा आणि सवलती (Social Benefits)

• नगरपालिका कर व शुल्क सवलती : काही प्रकरणात प्रॉपर्टी कर / पाणीपट्टीत सवलत.

• विशेष घटक समूहांसाठी योजना : ज्येष्ठ नागरिक, दिव्यांग, विधवा, अनाथांसाठी घरकुल, अनुदान किंवा मासिक पेन्शन योजनांची अंमलबजावणी.

• दिव्यांग अनुदान : प्रमाणपत्रासाठी मदत व उपकरणे (काठी, व्हीलचेअर) वितरण.

• नगरपालिका विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती / आर्थिक मदत : शहरी गरीब विद्यार्थ्यांना शाळा/कॉलेज फी साठी मदत किंवा सायकल/पुस्तक मदत योजना.